بروزرسانی: 20 آبان 1404
تغذیه بعد از اسکن قلب؛ بایدها و نبایدها
شاید برایتان پیش آمده باشد بعد از انجام اسکن قلب، کلی سوال و نگرانی درباره تغذیه داشته باشید. من هم دقیقاً در چنین موقعیتی بودم؛ آن حس اضطرابِ دقیقاً ندانستن که حالا چه بخورم و چه نخورم، یعنی قلب کوچکم حالا نیازمند مراقبت ویژه ای است. آیا شما هم این حس را تجربه کرده اید؟ بگذارید با هم درباره تغذیه بعد از اسکن قلب حرف بزنیم. این موضوع به هیچ وجه نباید پیچیده باشد؛ کافی است چند نکته ساده اما کلیدی را رعایت کنیم تا قلب مان مثل همیشه سالم و پرانرژی باقی بماند.
چرا تغذیه بعد از اسکن قلب مهم است؟
وقتی اسکن قلب انجام می دهیم، در واقع عکسی دقیق از وضعیت سلامت قلب مان داریم. این تصویر به دکتر کمک می کند تا بفهمد آیا مشکلی در گردش خون، عضله قلب یا عروق وجود دارد یا خیر. اما این تازه شروع کار است. تغذیه، بخش حیاتی مراقبت قلب است و تاثیر مستقیمی بر روند بهبود یا تثبیت وضعیت قلبی ما دارد. مطالعات معتبر، مثل گزارشات انجمن قلب آمریکا (AHA) نشان می دهند که داشتن رژیم غذایی مناسب می تواند ریسک حملات قلبی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد (American Heart Association, 2021). پس با یک ذهنیت مثبت و درست غذا خوردن، می توانیم به زندگی با کیفیت و بدون نگرانی فکر کنیم.
بایدها؛ چه خوراکی هایی کمک حال قلبمان هستند؟
می دانید، همیشه گفتند که "غذای خوب مثل دارو است". بله، این دقیقاً درباره قلب ما صدق می کند. خوراکی های غنی از آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب امگا-۳، فیبر و پتاسیم مثل ماهی سالمون، مغزها، سبزیجات رنگارنگ و انواع میوه ها باید نقش اصلی را در رژیم ما ایفا کنند. به یاد دارم روزی بود که بعد از اسکن قلب، پزشکم تاکید کرد روزانه حداقل ۲ وعده ماهی بخورم؛ باور کنید، کم تر از دو هفته احساس پویایی بیشتری در قلبم کردم. مطالعات پژوهشگران نیویورک تایمز نشان داده اند امگا-۳ در کاهش التهاب رگ های قلب بسیار موثر است (NY Times Health, 2019). پس اجازه ندهیم ماهی در رژیم غذایی مان یک مهمان ناخوانده باشد!
نبایدها؛ چه خوراکی هایی را باید از رژیم حذف کنیم؟
اگر فکر می کنید تغذیه بعد از اسکن قلب صرفاً شامل خوردن چیزهای خوب است، یک لحظه صبر کنید! باید با مواردی هم خداحافظی کنیم که می توانند فشار روی قلب را افزایش دهند. این یعنی پرهیز از مصرف بیش از حد نمک، چربی های ترانس، فست فودها و شکر. شخصاً یادم می آید آن لحظه ای که دکتر گفت: "نمک را کم کن"، رویای خوشمزه ای مثل غذاهای پرنمک را کنار گذاشتم، اما بعد دیدم چقدر فشار خونم بهتر شده و قلبم آرام تر می تپد. مطالعات علمی نشان می دهند مصرف بالای سدیم میزان فشار خون را افزایش داده و ریسک بیماری های قلبی را بالا می برد (WHO, 2020). پس بیایید با نمک مثل دوست خوب اما نه زیاد، رفتار کنیم.
کالری، وعده ها و اهمیت تعادل در تغذیه
مسئله مهم بعدی، کنترل کالری دریافتی و نظم وعده های غذایی است. من بعد از اسکن قلب شروع کردم به خوردن وعده های کوچک و متعدد به جای سه وعده بزرگ. این کار باعث می شود که فشار کمتری روی دستگاه گوارش و قلب باشد، همچنین به کنترل قند خون کمک می کند. تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان داده اند کنترل حجم غذا و فاصله مناسب بین وعده ها به کاهش سطح کلسترول و حفظ وزن سالم کمک زیادی می کند (Harvard T.H. Chan School of Public Health, 2018). پس لطفا به اندازه بخورید و مطمئن شوید هر وعده شما شامل چربی های سالم، پروتئین و فیبر باشد.
آب، ورزش و تاثیر آن ها بر تغذیه قلبی
شاید باورش سخت باشد اما آبی که می نوشیم، تاثیر عمیقی روی سلامت قلب مان دارد. من شخصاً همیشه روزم را با یک لیوان آب ولرم شروع می کنم و می بینم چقدر انرژی ام به طرز عجیبی بهتر شده. پس بعد از اسکن قلب، سعی کنید حداقل ۸ لیوان آب در روز بنوشید. ورزش سبک مثل پیاده روی های ۳۰ دقیقه ای روزانه هم می تواند جریان خون را بهبود دهد و قلب را قوی تر بسازد. انجمن قلب ایران نیز توصیه می کند ورزش منظم بخش اساسی از سبک زندگی سالم است و نمی توان آن را نادیده گرفت (انجمن قلب ایران، ۱۳۹۹). امیدوارم شما هم این دو عادت را در برنامه تان قرار دهید.
تغذیه و استرس؛ چالش درونی که کمتر به آن توجه می شود
برای من شاید سخت ترین بخش بعد از اسکن قلب، کنار آمدن با استرس بود. می دانید، استرس می تواند اشتها را هم کم یا زیاد کند، و بدتر اینکه انتخاب غذایی نامناسب کند. تحقیقات نشان می دهند استرس مزمن باعث افزایش هورمون کورتیزول می شود و این می تواند منجر به افزایش چربی شکمی و فشار روی قلب شود (Mayo Clinic, 2019). پس یک توصیه دوستانه: سعی کنید با مدیتیشن، یوگا یا حتی یک گفتگوی دوستانه، استرس را کاهش دهید. تغذیه سالم وقتی همراه با آرامش باشد، معجزه می کند.
چند نکته طلایی برای تغذیه بعد از اسکن قلب
حس می کنم تا اینجا کلی نکته یاد گرفتیم، اما شاید بخواهید با یک چک لیست کوچک، این موارد را بهتر حفظ کنید. این نکات شامل:
- مصرف روزانه حداقل ۵ وعده میوه و سبزیجات تازه
- جایگزین کردن چربی های ناسالم با روغن زیتون و مغزها
- کاهش نمک و شکر در غذاها
- محدود کردن مصرف گوشت قرمز و جایگزینی با مرغ و ماهی
- آب بنوشید و ورزش کنید
زندگی بدون قلب سالم، مثل آشپزی بدون نمک است؛ بیش از حد کم مزه و سرد. پس تغذیه مان را جدی بگیریم و از سلامتی قلب لذت ببریم.
جمع بندی و آخرین حرف ها
حالا که این مطلب را خواندید و احتمالا چند نکته را یادداشت کردید، وقت آن است که به این فکر کنید تغذیه سالم می تواند چقدر زندگی تان را زیباتر و سالم تر کند. بعد از یک اسکن قلب، بدن شما مثل صفحه سفید است که آماده برنامه ریزی برای یک زندگی بهتر است. تغذیه، یکی از کلیدهای اصلی این برنامه است. به یاد داشته باشید، هیچ تغییر بزرگی یک شبه اتفاق نمی افتد، اما با رعایت اصول ساده و ثابت، می توانید سال ها قلب سالم و پرانرژی داشته باشید. پس همین امروز، اولین قدم را بردارید و به قلب تان یک هدیه واقعی بدهید.
سوالات متداول (FAQ)
۱. بعد از اسکن قلب، چه مدت باید رژیم غذایی خاصی داشته باشم؟
تغذیه سالم باید یک سبک زندگی دائمی باشد، اما حداقل ۳ ماه مراقبت دقیق بعد از اسکن قلب توصیه می شود. سپس با نظر پزشک می توانید برنامه تان را تنظیم کنید.
۲. آیا مصرف مکمل های غذایی بعد از اسکن مفید است؟
بعضی مکمل ها مانند امگا-۳ ممکن است مفید باشند اما حتماً باید با پزشک یا کارشناس تغذیه مشورت شود تا تداخل دارویی یا مشکل خاصی ایجاد نشود.
۳. آیا مصرف قهوه بعد از اسکن قلب ممنوع است؟
مصرف معتدل قهوه معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند ولی اگر دچار تپش قلب یا اضطراب هستید، بهتر است میزان مصرف را کاهش دهید.
۴. بهترین نوع روغن برای مصرف بعد از اسکن قلب چیست؟
روغن زیتون فرابکر و روغن کنجد بهترین انتخاب ها هستند زیرا چربی های سالم دارند و به سلامت قلب کمک می کنند.
۵. آیا خوردن میوه های شیرین مثل انبه و خرما برای قلب مضر است؟
مصرف متعادل میوه های شیرین ایرادی ندارد، اما زیاده روی می تواند قند خون را افزایش دهد و بهتر است با توجه به نظر پزشک مصرف شود.
خلاصه نکات کلیدی
| موضوع | نکته کلیدی |
|---|---|
| اهمیت تغذیه | تغذیه مناسب بعد از اسکن قلب خطر بیماری های قلبی را کاهش می دهد. |
| خوراکی های مفید | ماهی، مغزها، سبزیجات و میوه های تازه بهترین انتخاب ها هستند. |
| خوراکی های مضر | نمک زیاد، چربی ترانس، فست فود و شکر باید محدود شوند. |
| کنترل کالری | وعده های کوچک و متعدد به کنترل وزن و سلامت قلب کمک می کنند. |
| آب و ورزش | نوشیدن آب کافی و ورزش منظم برای سلامت قلب ضروری است. |
منبع ها:
- American Heart Association. (2021). Diet and Lifestyle Recommendations.
- New York Times Health. (2019). Benefits of Omega-3 Fatty Acids.
- World Health Organization. (2020). Salt Reduction Initiatives.
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. (2018). Healthy Eating Plate.
- Mayo Clinic. (2019). Stress and Heart Disease.
- انجمن قلب ایران. (۱۳۹۹). توصیه های تغذیه ای برای سلامت قلب.